`-` Văn chương là chỉ các tác phẩm thơ văn . Đối tượng phản ánh của tác phẩm văn học là con người và vạn vật  . Nhà văn / thơ sáng tác tác phẩm , một mặt phản ánh hiện thưc , mặt khác bày tỏ  tình cảm với con người và vạn vật  . Tác phẩm là tiếng nói của tâm hồn cảm xúc của người sáng tác , nó được hình thành , nảy ở từ tình cảm  của người cầm bút với cuốc sống .

`-` Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có tức là khẳng định tác phẩm văn chương có khả năng khơi gợi tình cảm , dung cảm đpẹ đẽ cho mỗi người khi tác động tác phẩm , hình thành phẩm chất

`-` Văn chương luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có tức là nhấn mạnh khả năng văn chương bồi đắp tâm hồn , tình cảm của mỗi người thêm sâu sắc , chắt chứa , đẹp đẽ và bền vững

`=>` Đánh giá : Nhận định của Hoài Thanh đã khái quát sâu sắc hai vấn đề : quy luật sáng tác và tiếp nhận văn chương đều xuất phát từ tình cảm , cảm xúc của tác giả và bạn đọc khái quát chúng năng lực giáo dục và thẩm mĩ của văn chương đối với con người .